Page 6 - biologie-viii
P. 6

Cuprins


           Cuvânt-înainte  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   3
           Ghid de utilizare a manualului . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   5
           Competențe generale și competențe specifice. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  6

           Fișe de autoevaluare și evaluare. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   7
           Modele de rezolvare itemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  8
           Test inițial   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   9

        UNITATEA 1 –  NOȚIUNI GENERALE PRIVIND EREDITATEA ȘI VARIABILITATEA LA OM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  11

           Ereditate și variabilitate   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   12
           Materialul genetic: noțiuni generale despre cromozomi, gene, ADN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   15
           Cariotipul uman normal: număr de cromozomi, cromozomi autozomi și heterozomi  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   18
           Transmiterea materialului genetic: rolul gameților și al fecundației   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   21
           Transmiterea ereditară a unor caractere normale și patologice. Caractere dominante și recesive . . . . . . . . .   24
           Mutații, factori mutageni și consecințele mutațiilor   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   27
           Aplicații practice – Analiza de cariotip, analiza de pedigree, probleme de genetică  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  30
           Recapitulare   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   36
           Evaluare   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  38


        UNITATEA 2 – EVOLUȚIONISM. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  41

           Teorii despre originea și evoluția vieții   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   42
           Dovezi ale evoluției vieții: directe și indirecte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   45
           Factori ai evoluției: ereditatea, variabilitatea   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  48
           Factori ai evoluției: suprapopulația, lupta pentru existență, selecția naturală   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   51
           Evoluția omului . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   54
           Aplicații practice – Probleme simple de evoluție  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   57
           Recapitulare   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   61
           Evaluare   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   63


        UNITATEA 3 – SĂNĂTATEA OMULUI ȘI A MEDIULUI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
           Calitatea aerului  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  66
           Calitatea apei   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  69
           Calitatea solului   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   72
           Aplicații practice – Investigarea sistemelor antropizate. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   75

           Boli influențate de factorii de mediu și de propriul comportament. Alergii, astm .  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   78

           Boli influențate de factorii de mediu și de propriul comportament. Boli nutriționale   . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   81

           Boli influențate de factorii de mediu și de propriul comportament. Cancerul de piele,
             pulmonar, de colon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  84
           Omul și tehnologia – avantaje și riscuri  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   87
           Resursele energetice ale planetei  . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  90
           Aplicații practice – Proiecte de mediu privind colectarea selectivă a deșeurilor,
           reducerea consumului de energie, apă și alte resurse   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   93
           Biodiversitatea și importanța păstrării biodiversității . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  96
           Dezvoltarea durabilă. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  99
           Aplicații practice – Evidențierea impactului antropic asupra ecosistemelor (amprenta ecologică)   . . . . . . .   102
           Recapitulare   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   105
           Evaluare   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   107
           Recapitulare finală . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   109

           Evaluare finală . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 112

           Anexe   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114
           Rezolvări   . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .   120

        4
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11